Εγκατάσταση Προγραμμάτων στο Linux

Εδώ θα περιγράψουμε πώς εγκαθιστούμε προγράμματα στο Linux. Υπάρχουν πολλοί τρόποι και θα προσπαθήσουμε να τους παρουσιάσουμε. Οι τρόποι αυτοί είναι:

* Εγκατάσταση από τα Repositories
* Εγκατάσταση από αρχεία .deb και .rpm
o alien (σύντομα...)
* Εγκατάσταση από tarballs
o checkinstall
* Εγκατάσταση αρχείων .run, .sh και .bin

Εγκατάσταση από τα Repositories
Η καλύτερη λύση να εγκαταστήσετε προγράμματα στο Linux είναι μέσα από τον package manager της διανομής σας. Αν γνωρίζετε το πρόγραμμα, απλά ψάχνετε γι' αυτό, το επιλέγετε και πατάτε apply ή install ανάλογα με τη διανομή. Τότε ο package manager θα κατεβάσει όλα τα πακέτα που χρειάζονται και θα τα εγκαταστήσει.
Ωραίος τρόπος είναι και μέσα από κονσόλα/τερματικό. Δίνετε σαν root (για διάφορες διανομές):

Debian - Fedora - openSuSE - Mandriva - Slackware

apt-get install --> yum install --> zypper install --> urpmi --> slackpkg install
apt-get remove --> yum erase --> zypper remove --> urpme --> slackpkg remove
apt-get update --> yum update --> zypper refresh --> urpmi.update -a
apt-get upgrade --> yum upgrade --> zypper update --> urpmi --auto-select --> slackpkg upgrade-all
apt-cache search --> yum search --> zypper se[arch] --> urpmf --> --

Οι παραπάνω εντολές είναι διαδοχικά για: Εγκατάσταση, Απεγκατάσταση, Ενημέρωση repos, Αναβάθμιση και Αναζήτηση.
Για την εγκατάσταση στο τέλος δίνουμε το όνομα του πακέτου.
π.χ. για Debian/Ubuntu : sudo apt-get install firefox.
Ό,τι ισχύει για Debian ισχύει και για τις Ubuntu, kubuntu, Mint.

Εγκατάσταση από αρχεία .deb και .rpm
Πολλές φορές, όμως, το πρόγραμμα που θέλουμε δεν υπάρχει στα αποθετήρια (repositories). Τότε αναγκαζόμαστε να ψάξουμε αν διατίθεται σε πακέτο με όλες τις βιβλιοθήκες και τα εκτελέσιμα. Τέτοια αρχεία είναι αυτά με κατάληξη .deb και .rpm και μας θυμίζουν αρκετά τα αντίστοιχα .exe των Windows. Τα αρχεία .deb τα εγκαθιστούμε με διπλό κλικ στις Debian based διανομές (Debian, Ubuntu, Mint) ενώ τα rpm με τον ίδιο τρόπο σε διανομές όπως είναι οι Mandriva, openSuse, Fedora.
Εναλλακτικά σε κονσόλα (σαν root) : dpkg -i filename.deb ή rpm –ivh packagename και για τη απεγκατάσταση dpkg -r filename.deb ή rpm –e packagename.
Τέλος, αν δεν βρίσκουμε το πρόγραμμα που μας ενδιαφέρει, ούτε σε deb ούτε σε rpm αρχείο, δεν έχουμε παρά να το εγκαταστήσουμε από tarballs.

Εγκατάσταση από tarballs
Τα tarballs είναι συμπιεσμένα αρχεία που περιέχουν τα αρχεία με τον πηγαίο κώδικα, δηλαδή το πρόγραμμα, της εφαρμογής. Τα ξεχωρίζουμε από τις καταλήξεις τους, οι οποίες είναι είτε my_application.tar.bz2 ή my_application.tar.gz.
Πρώτο βήμα όταν κατεβάζουμε ένα tarball είναι η αποσυμπίεση. Πηγαίνουμε στο directory που κατεβάσαμε το tarball. (Αν το αποθηκεύσαμε στο Desktop,δίνουμε cd ~/Desktop)
Έστω οτι κατεβάσαμε το αρχείο my_application.tar.gz , το αποσυμπιέζουμε με:
ΚΩΔΙΚΑΣ
tar zxfv my_application.tar.gz


Αν κατεβάσαμε το αρχείο my_application.tar.bz2 το αποσυμπιέζουμε με:
ΚΩΔΙΚΑΣ
tar jxfv my_application.tar.bz2

Ή εναλλακτικά με
ΚΩΔΙΚΑΣ
bunzip2 my_application.tar.bz2

όπου διαγράφηκε το αρχείο my_application.tar.bz2 και δημιουργήθηκε το μεγαλύτερου μεγέθους my_application.tar.gz, και στη συνέχεια δίνουμε:
ΚΩΔΙΚΑΣ
tar -x xfv my_application.tar


Και στις δύο περιπτώσεις δημιουργήθηκε ένας φάκελος my_application. Τότε δίνουμε cd my_application για να μεταφερθούμε σε αυτόν.
Τις περισσότερες φορές υπάρχει ένα αρχείο README ή ένα αρχείο INSTALL. Ανοίγουμε αυτά τα αρχεία με τον editor της επιλογής μας και διαβάζουμε προσεκτικά της οδηγίες. Συνήθως μας λένε ακριβώς τι να κάνουμε.
Εναλλακτικά, διαβάζουμε το INSTALL με ΚΩΔΙΚΑΣ
more INSTALL


Ο κανόνας είναι να δώσουμε διαδοχικά τις παρακάτω εντολές:
ΚΩΔΙΚΑΣ
./configure
make
su -c 'make install'

(στο Ubuntu δίνουμε sudo make install).
Αν θέλετε να απεγκαταστήσετε το πρόγραμμα δίνετε σαν root στον φάκελο του προγράμματος (που τρέξατε τις παραπάνω εντολές):
ΚΩΔΙΚΑΣ
make unistall


Ο εναλλακτικός (και προχωρημένος) τρόπος εγκατάστασης είναι με τη χρήση του checkinstall. Αρχικά εγκαθιστούμε το πρόγραμμα (από τα repos!). Σε ubuntu δίνουμε ΚΩΔΙΚΑΣ
sudo apt-get install checkinstall

Πλέον η τριάδα των εντολών γίνεται:
ΚΩΔΙΚΑΣ
./configure
make
sudo checkinstall
Σε αυτή την περίπτωση έχουμε τον απόλυτο έλεγχο. Επίσης, μας δίνεται η δυνατότητα να δημιουργήσουμε ένα αρχείο deb ή rpm από ένα tarball, τα οποία θα περιλαμβάνουν μέσα τους τα dependencies!
Για παράδειγμα, με την εντολή ΚΩΔΙΚΑΣ
sudo checkinstall -D make install
δημιουργούμε και το αντίστοιχο deb αρχείο, ενώ με τις παραμέτρους -R και -S δημιουργείται το rpm και slackware package αντιστοίχως!


Εγκατάσταση .run, .sh και .bin αρχείων
Τέλος συναντάμε κάποια αρχεία με καταλήξεις *.run ή *.sh.
Τις περισσότερες φορές αρκεί να τρέξουμε από κονσόλα με
ΚΩΔΙΚΑΣ
./filename.sh
ήΚΩΔΙΚΑΣ
sh filename.sh
ή ΚΩΔΙΚΑΣ
bash filename.sh
.
Ενδεχομένως να χρειαστεί να κάνουμε εκτελέσιμο το αρχείο μας, δίνοντας:
ΚΩΔΙΚΑΣ
chmod +x filename.sh

Ομοίως ενεργούμε και για τα run αρχεία.
ΚΩΔΙΚΑΣ
./filename.run

Μη ξεχνάτε: πρώτα ρυθμίζουμε σωστά τα repositories και ψάχνουμε σε αυτά για τα αγαπημένα μας προγράμματα. Αν δεν υπάρχουν εκεί, τότε ακολουθούμε τις άλλες μεθόδους. Αν κάποιο πρόγραμμα διαθέτει τα δικά του repositories τότε τα προτιμούμε απο τα deb και rpm αρχεία.

Όποτε χρειάζεται να εκτελέσετε μία εντολή σαν υπερχρήστης (root) τότε πρέπει να δώσετε su και μετά το password του root. Ορισμένες διανομές (βλ. Ubuntu) έχουν απενεργοποιήσει τον root. Τότε δεν έχετε παρά να δώσετε σε κονσόλα sudo -i ή πιο απλά το sudo πριν από κάθε εντολή. --> slackpkg update